PARA, SEN NELERE KADİRSİN!..

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı (ABD) Donald Trump, geçtiğimiz günlerde, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman‘ı ağırladı, Beyaz Saray’da. Haberi duyunca, “Para, sen nelere kadirsin!” lafı geldi aklıma. Birçok konu görüşülmüştür Selman ve Trump arasında ama en önemlisi Suudi Arabistan’ın ABD’ye yönelik taahhüt ettiği 600 milyar dolarlık yatırımdı hiç şüphesiz. “Onu bir trilyon dolara yuvarlayalım” dedi, Başkan Trump. Prens Selman da, “Lafı mı olur?” dercesine, bu isteği geri çevirmedi. “Haydi yuvarlayalım gitsin” dedi ve bir trilyon dolara çıkarma sözü verdi.

Bu yatırımın, özellikle teknoloji ve yapay zekâ gibi sektörleri kapsayacağı belirtildi. Trump, Suudi Arabistan’a gelişmiş F-35 savaş uçakları satışı yapılacağını açıkladı. Bunun gibi daha birçok savunma ve güvenlik anlaşmaları v.s. yapıldı tabii. Ayrıca ABD, Suudi Arabistan’ı “NATO üyesi olmayan önemli müttefik” ilan etti.

Prens Selman‘ın ziyareti, 2018’deki, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden sonra, Beyaz Saray’a yaptığı ilk resmi ziyaret olması hasebiyle de büyük derecede önemliydi. Prens, resmî törenle karşılandı. Bu durum, ilişkilerin ABD için ne kadar stratejik olduğunu gösteren bir jest olarak yorumlandı. Trump, Veliaht Prensi, ‘Uzun zamandır dostu ve son derece saygı duyulan bir lider’ olarak nitelendirdi. İnsan hakları dahil birçok alanda inanılmaz işler yaptığını belirtti. Bu övgüleri, çok görmemek lazım. Ortada bir trilyon dolarlık yatırımın taahhüdü var neticede, değil mi?

Donald Trump ve Muhammed Bin Selman arasındaki görüşme sırasında, gazetecilerin Cemal Kaşıkçı ile ilgili ısrarlı soruları gündeme geldi. Prens Selman, ‘Yaşanan olayın büyük bir hata olduğunu ve bir daha olmaması için sistemlerini güçlendirdiklerini’ söyledi. Trump da misafiri Selman‘ın adeta koruyucusu oldu. Açıklamalarının sonunda net bir şekilde, “Olan oldu ama o, (Prens Selman) bu konuda hiçbir şey bilmiyordu. Bu meseleyi burada kapatabiliriz” diyerek tartışmayı sonlandırmak istedi. İstemekte de haklı tabii. Dedim ya, neticede çok büyük bir taahhüt var.

CEMAL KAŞIKÇI KİMDİR, NİÇİN ÖLDÜRÜLDÜ? 

Bu arada, ‘Hatırlamakta fayda vardır’ diye düşünüyorum. Suudi gazeteci, yazar ve siyasî yorumcu olan Cemal Kaşıkçı, uzun yıllar boyunca Suudi Arabistan’daki çeşitli yayın organlarında üst düzey görevler yaptı. 2017 yılında Veliaht Prens Selman‘ın muhalefeti susturma hamlelerinden sonra ülkesinden ayrıldı Kaşıkçı. ABD’ye yerleşti ve The Washington Post Gazetesi’nde köşe yazarlığı yaparak Veliaht Prens yönetiminin politikalarını ve bazı bölgesel konuları eleştirdi. Cemal Kaşıkçı, 2 Ekim 2018 tarihinde evlilik işlemleri için girdiği İstanbul’daki Suudi Arabistan başkonsolosluğundan bir daha çıkamadı. Öldürüldü yani. Kaşıkçı‘nın öldürülmesinin temel nedeni, yurt dışında yürüttüğü gazetecilik faaliyetleri ve özellikle de Veliaht Prens Muhammed Bin Selman‘ın reformlarını ve yönetimini eleştiren yazılarıydı. Bu eleştiriler, yönetim tarafından iç ve dış politikalar için bir tehdit olarak görülüyordu. 2021 yılında, ABD istihbaratı tarafından yayınlanan bir raporda, Cemal Kaşıkçı‘nın öldürülmesini onaylayan ve talimatını veren kişinin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman olduğu belirtildi. Birleşmiş Milletler, (BM) de cinayeti, “Uluslararası bir suç” olarak nitelendirdi.

PARA, GÜÇLÜ BİR ENSTRÜMAN!

Öte yandan, yukarıda bahsettiğimiz bütün bu yaşananlar, gözler önüne serilince, düşünmeden edemiyor insan; Para, ne kadar güçlü bir enstrüman ve hayat üzerinde ne kadar etkili. Hatta insanları nasıl değiştirebiliyor. Yani insanlar, kurumlar veya olaylar para karşısında nasıl da şekil değiştirebiliyor. Normalde yapılmayacak şeyler, mümkün hale gelebiliyor.

Burada, ‘Para, amaç mı, araç mı olmalı?’ diye bir soru geliyor insanın aklına. Araç olması gerektiğine inananlardanım şahsen. Evet, çok parası olmalı insanın. Bu iyi bir şey tabii. Etrafımızda bu ‘İyi şey‘e yani zenginliğe sahip olan insanların varlığı da aşikâr ama müşkül duruma düşmüş birine veya kuruma v.s., ‘Haydi destek olalım’ dediğinizde, bir türlü eli cebine gitmez meselâ. Binbir çeşit mazeret üretir size. (Tabii ki burada hemen belirtmiş olayım. Hâli vakti yerinde, hayırsever insanlarımız çok fazla. Onları tenzih ediyorum.)

‘Bir türlü eli cebine gitmez’ dedim, çünkü çok para onun için amaçtır. Araç olamamıştır ama araç olmayan paranın da mutluluk getirmeyeceğine inanıyorum.

‘Para, sen nelere kadirsin’ vesselam.